I.3.13. Przygotowanie i uruchomienie projektu badawczego: „Global history – pozaeuropejskie konteksty współczesnego świata”

Realizacja celu IDUB

• I.1. Wspieranie utalentowanych naukowców w budowaniu pozycji w nauce światowej
• I.2. Podniesienie zdolności publikacyjnej wyników badań realizowanych na UW w najbardziej rozpoznawalnych na świecie periodykach i oficynach wydawniczych
• I.3. Wsparcie tworzenia programów i zespołów badawczych, które w przyszłości staną się centrami doskonałości
• II.3. Podniesienie zdolności do współpracy poprzez zwiększenie posiadanego potencjału badawczego

Nazwa POB/Grupy działań

• IV. Przekraczanie granic humanistyki – badania humanistyczne przekraczające granice dyscyplin, rozwijające innowacyjne narzędzia i modele, poszerzające rozumienie umysłu, języka i kultury

Opis działania

Cele

Głównym celem zamierzonych działań jest stworzenie zespołu badawczego, afiliowanego przy Wydziale Historii, który poprzez badania i nauczanie (to ostatnie kluczowe dla wykształcenia przyszłych kadr) stymulowałby dialog między środowiskiem naukowym UW a czołowymi ośrodkami badań „historii globalnej” – najszybciej rozwijającej się w ostatnich 20 latach dziedziny historiografii, a jednocześnie lepiej zintegrował badania już dziś prowadzone w tym obszarze na różnych wydziałach UW. Wydaje się realne stworzenie w Warszawie najsilniejszego ośrodka historii globalnej na obszarze pomiędzy Berlinem a Moskwą.

Uzasadnienie

Stworzenie centrum badania historii i antropologii globalnej stworzy atrakcyjną dla młodych badaczy platformę wymiany doświadczeń, ułatwiającą kontakty z czołowymi ośrodkami zagranicznymi i międzynarodowymi autorytetami; o ile na zachodzie Europy centra historii globalnej rozwinęły się zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Holandii i Portugalii, o tyle w centrum kontynentu ich liczebność jest znacznie mniejsza, przy czym jedynym potężnym ośrodkiem „w pobliżu” Warszawy jest Berlin (skromniejsze inicjatywy pojawiły się też w Wiedniu, Pradze i Sztokholmie; duży potencjał ma Moskwa, ale jak dotąd są to raczej specjalistyczne badania regionalne o profilu lingwistyczno-historycznym, a nie global history). Poprzez zatrudnienie w drodze otwartych konkursów nowych pracowników naukowych, mogących wylegitymować się ważnymi publikacjami i dobrze funkcjonujących w obiegu międzynarodowym, rozwinięty program wymiany zagranicznej, i wreszcie przyciągnięcie międzynarodowych studentów mamy szansę nadać badaniom i nauczaniu na UW nową dynamikę o znacznie bardziej międzynarodowym profilu niż dotychczas.

Zadania ewentualnie projekty w ramach zadań:

1. Powołanie Global History and Anthropology Research Center, umocowanego przy Wydziale Historii UW, noszącego charakter zespołu badawczego grupującego również pracowników UW z innych wydziałów (m.in. Wydziału Archeologii, Wydziału „Artes Liberales”, Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce, Wydziału Orientalistycznego, Wydziału Pedagogicznego); zespół stanowiłby forum wymiany doświadczeń dla zatrudnionych na UW badaczy zajmujących się różnymi obszarami pozaeuropejskimi, reprezentujących różne dyscypliny humanistyki i nauk społecznych, stymulując włączenie się zwłaszcza młodych badaczy i doktorantów w najważniejsze debaty nauki światowej poprzez ułatwienie udziału w warsztatach i konferencjach zagranicznych (mikrogranty) tudzież organizację ich na UW, poprawę jakości publikacji anglojęzycznych i wniosków grantowych (zapewnienie wewnętrznych peer reviews i proof reading przed złożeniem tekstu w docelowym czasopiśmie lub złożeniem wniosku grantowego); Centrum koordynowałoby też rekrutację postdoców, zatrudnionych w otwartych konkursach celem zwiększenia potencjału badawczo-dydaktycznego uczelni w dziedzinach uznanych za kluczowe w ramach historii i antropologii globalnej, jak również program zapraszania profesorów wizytujących, zarówno na dłuższe pobyty kilkumiesięczne, jak też na pojedyncze wykłady:
   1. zatrudnienie postdoca zajmującego się historią Azji Południowej na 17 mcy od 1 II 2022 do 30 VI 2023,
   2. zatrudnienie postdoca zajmującego się environmental anthropology na 17 mcy,
   3. zatrudnienie trójki uczonych zagranicznych o dużej renomie na 4-miesięczne pobyty, podczas których prowadziliby badania i zajęcia dydaktyczne dla doktorantów i studentów studiów magisterskich; jest pożądane, by jeden z gości był autorytetem w dziedzinie „subaltern studies”,
   4. dodatek dla dwojga głównych wykonawców, którzy są już zatrudnieni na Uniwersytecie  Warszawskim,
   5. ponadto fundusz na organizację pojedynczych wykładów gości zagranicznych w dziedzinie Global History and Anthropology,
   6. fundusz na wyjazdy na konferencje i konsultacje dla pracowników działania,
   7. rezerwa na:
      1. koszty proofreadingu (w przypadku nieuzyskania na to środków z funduszy wydziałowych lub grantów indywidualnych),
      2. koszty zakupu literatury do bibliotek WH i WNoKiS oraz wykup kosztów publikacji w open access;
   8. w przypadku uzyskania dodatkowych środków w pierwszej kolejności zmierzalibyśmy do zatrudnienia dodatkowych 2-3 postdoców zajmujących się dziejami Azji Wschodniej lub Południowo-Wschodniej oraz Rosji i/lub ZSRR; warto przy tym zwrócić uwagę, że nawet bez dodatkowych zatrudnieni w tak rozdysponowanym budżecie nie znajdziemy już środków na organizację konferencji.
2. Organizacja w 2021 r. angielskojęzycznej szkoły letniej dla doktorantów i studentów studiów magisterskich, a od października 2022 r do czerwca 2024 r. dwuletnich angielskojęzycznych studiów magisterskich „Global History and Anthropology”przeznaczonych dla studentów krajowych i zagranicznych; wychodząc z amerykańskiej (a wcześniej humboldtowskiej) maksymy łączenia „research and teaching” zakładamy, że inicjatywy te posłużą:
   1. przygotowaniu przyszłych badaczy;
   2. integracji kadry naukowej zajmującej się historia globalną;
   3. optymalnemu wykorzystaniu potencjału zaproszonych gości;
   4. internacjonalizacji i promocji UW oraz zwiększeniu jego widoczności w skali globalnej.

Do atutów naszej oferty należałoby:

• połączenie „global approach” z „local knowledge”; możliwość obcowania ze specjalistami znającymi archiwa i języki źródeł i/lub mających doświadczenie terenowe dotyczące obszarów tak różnorodnych jak Rosja z Syberią, Mongolią, Azją Centralną i Kaukazem, Chiny i Indie, Bliski Wschód, Afryka i Mezoameryka;
• uzupełnienie dominującej dziś w historii globalnej ”fiksacji” na morskich imperiach Europejczyków poprzez silniejsze uwzględnienie zaniedbanych obszarów (np. kontynentalnej Eurazji);
• odejście od typowo zachodniej perspektywy w postrzeganiu zarówno obszarów pozaeuropejskich, jak i Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej;
• i wreszcie – co ważne dla studenta zagranicznego – uzupełnienie i pogłębienie wiedzy o Polsce i jej regionie z równoczesnym umocowaniem zachodzących tu zmian w procesach globalnych.

Zajęcia dydaktyczne w ramach programu studiów magisterskich prowadziliby w ramach pensum pracownicy UW (w tym nowo zatrudnieni postdocy) i profesorowie wizytujący.

Byłoby pożądane, aby studenci zagraniczni, pochodzący spoza UE zwolnieni byli z czesnego (głównym kryterium rekrutacji byłyby wtedy zdolności studenta, a nie zamożność i status społeczny rodziców). W przypadku studentów z Polski, być może przyznanie im choć skromnych stypendiów rektorskich umożliwiłoby rekrutację kandydatów z całego kraju, a nie tylko z Warszawy i Mazowsza.

Jednostka koordynująca działanie

• Wydział Historii

Jednostki zaangażowane w realizację działania

• Wydział Historii
• Wydział Archeologii
• Wydział „Artes Liberales”
• Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce
• Wydziału Orientalistyczny
• Wydziału Pedagogiczny