II.3.9. Laboratorium wiedzy: Naukometria dla doskonałości naukowej
Realizacja celu IDUB
- I.3. Wsparcie tworzenia programów oraz zespołów badawczych, które w przyszłości staną się centrami doskonałości, w tym poprzez ich umiędzynarodowienie
- I.4. Utrzymanie silnego zaplecza infrastrukturalnego do prowadzenia badań na światowym poziomie
- II.1. Wzmocnienie współpracy badawczej w ramach strategicznych partnerstw z innymi uczelniami
- II.3. Podniesienie zdolności do współpracy poprzez zwiększenie posiadanego potencjału badawczego
- V.3. Podniesienie zdolności organizacyjnej do pozyskiwania i prowadzenia badań (szczególnie w POB), w tym również analiz i danych (m.in. bibliometrycznych) pomagających tworzyć strategie rozwoju dyscyplin i wspierać kariery badaczy
Nazwa POB/Grupy działań
Opis działania
Cele
Głównym celem jest utworzenie na UW ośrodka zapewniającego dostęp do utrzymywanej lokalnie wersji bazy danych Web of Knowledge (WoS) umożliwiającego rozwój badań naukometrycznych i ich interdyscyplinarnego zastosowania z potencjałem do publikowania wyników w prestiżowych periodykach. W ramach działania powstanie laboratorium analityczne wykorzystujące utrzymywaną lokalnie wersję bazy danych Web of Knowledge (WoS) (udostępnianej przez Clarivate Analytics). Dane WoS stanowić będą punkt wyjścia do rozwoju działalności laboratorium w kierunku zaawansowanych badań nauki, techniki i innowacyjności, w tym oddziaływania polityk publicznych na te sfery. Oprócz własnej działalności badawczej ośrodek będzie zapewniać dostęp do danych naukometrycznych naukowcom oraz studentom, w tym promując możliwości korzystania z tych zasobów.
Wzorem wiodących zagranicznych ośrodków (por niżej), do zasobów laboratorium będą stopniowo dodawane inne zbiory danych naukometrycznych oraz związanych z innowacyjnością (np. dane Microsoft Academic Graph, POLON, bazy patentowe, itp.)
Uzasadnienie
Zaawansowane badania naukometryczne wymagają sprawnego dostępu do danych, zdecydowanie wykraczającego poza możliwości jakie daje dostęp przez interfejs internetowy WoS (zapewniany na UW przez BUW/ICM), zarówno pod względem złożoności kwerend, jak i formy oraz ilości danych możliwych do przetworzenia. W ważnych światowych ośrodkach badań naukometrycznych utrzymywane są lokalne wersje baz danych naukometrycznych. Dane zazwyczaj dostępne są w formie surowych plików XML, a także wstępnie przetworzonych relacyjnych baz danych SQL. Ze względu na rozmiar (kilka teta-bajtów) dane utrzymywane są na serwerach, które poza zapewnieniem mocy obliczeniowej, dają także możliwość kontroli dostępu (ścisłe wymogi licencyjne korzystania z WoS).
UW ma niewielki i rozproszony potencjał w zakresie zaawansowanych, ilościowych, badań naukometrycznych (dlatego też wiele aktywności w ramach działania nakierowane jest na rozwój kompetencji kadr). Stworzenie laboratorium oraz powołanie nowego zespołu naukowego pozwoli wypełnić tę niszę, ułatwi osiągnięcie synergii potencjałów obecnie rozproszonych na uniwersytecie. Systematyczna realizacja działania może doprowadzić do powstania potencjał do tworzenie wysokiej jakości efektów naukowych, zwłaszcza publikacji w prestiżowych czasopismach, z dużym potencjałem do generowania cytowań. Badania naukometryczne i dotyczące polityki naukowej stosunkowo łatwo – na tle nauk społecznych – przebijają się do najbardziej prestiżowych periodyków; świadczyć o tym może to, że w 2019 r. do grona „Highly Cited Researchers” dołączyła prof. Cassidy Sugimoto, naukometrystka średniego pokolenia z Indiana University Bloomington (w 2019 r. nie ma w tym gronie nikogo z UW).
Inspiracja (dobre praktyki)
Laboratorium będzie wykorzystywać doświadczenia ośrodków zagranicznych, przede wszystkim: (1) CADRE – Collaborative Archive Data Research Environment na Indiana University Bloomington; (2) Cloud Kotta / Knowledge Lab na University of Chicago.
Współpraca międzynarodowa
W efekcie realizacji działania powstanie ośrodek unikalny w skali krajów Europy Środkowo-Wschodniej, dający szansę na prowadzenie badań o bardzo dużym potencjale publikacyjnym, przyciąganie na UW zewnętrznych badaczy oraz rozwijanie współpracy międzynarodowej z podobnymi wiodącymi ośrodkami (m.in.: Uni Chicago, Indiana Uni Bloomington, Uni Leiden, Uni Sussex, Uni de Montréal). Ponadto, platformą współpracy będzie 4EU+, dotyczy to zwłaszcza Sorbony, Heidelbergu oraz Kopenhagi, w których działają rozpoznawalni międzynarodowo badacze zajmujący się zbliżoną tematyką.
Wsparcie rozwoju kompetencji doktorantów i młodych naukowców
Laboratorium będzie wspierać rozwój doktorantów oraz młodych naukowców, poprzez serię specjalistycznych szkoleń, seminariów i warsztatów, stypendiów doktorskich oraz mikrograntów na wsparcie badań korzystających z danych zgromadzonych w laboratorium.
Zadania
- Laboratorium będzie prowadzić (1) własne prace badawcze oraz (2) zapewniać merytoryczne i techniczne wsparcie prac prowadzonych w innych jednostkach UW.
- W ramach własnej działalności laboratorium będą rozwijane (1) badania podstawowe (w tym finansowane ze środków zewnętrznych innych niż IDUB) oraz (2) będą wykonywane prace zlecone przez podmioty zewnętrzne (ekspertyzy w zakresie naukometrii/polityki naukowej/innowacyjności dla ministerstw, NCBR, NCN, NAWA, FNP, urzędy marszałkowskie, PARP, itp. – szacowany rynek tego rodzaju zamówień w Polsce to powyżej 1 mln zł rocznie).
- W okresie 2020-2023 zespół laboratorium stanowić będzie koordynator (z funkcją data steward – merytoryczna kontrola dostępu do danych), oraz zostanie zrekrutowanych co najmniej: 4 postdoków (podjęte zostaną intensywne działania zmierzające do rekrutacji osób z doświadczeniem zagranicznym), 5 doktorantów, 6-8 współpracowników z UW (wynagradzani dodatkami zadaniowymi) oraz 4-6 studentów studiów drugiego stopnia.
- Inne działania merytoryczne:
- Szkolenia (techniczne i merytoryczne) dla użytkowników danych WoS (i innych danych naukometrycznych).
- Cykl seminariów – prezentacja wyników badań wykorzystujących dane WoS (i innych badań naukometrycznych, dotyczących polityki naukowej i innowacyjności), w tym z prelegentami zagranicznymi (również spoza Europy).
- Coroczne warsztaty z zagranicznymi ekspertami (kilkudniowe dedykowane intensywne szkolenie w Polsce).
- Finansowanie udziału w zewnętrznych szkoleniach (szkoły letnie, warsztaty, itp.) (dla pracowników laboratorium oraz współpracowników z UW).
- Wewnętrzne (UW) mikrogranty na koszty związane z tworzeniem rozszerzeń bazy danych (np. geolokalizacja afiliacji, algorytm identyfikacji unikalnych autorów, stworzenie powiązań z bazami patentów, ORCID, Microsoft Academic Graph, itp., w tym koszty dostępu do innych danych komercyjnych).
- Finansowanie współpracy zagranicznej (wyjazdy do współpracujących ośrodków, konferencje, seminaria, konsultacje).
- Przygotowanie wniosków grantowych do podmiotów zewnętrznych (na projekty korzystające z infrastruktury laboratorium).
- Przygotowanie ofert na wykonanie ekspertyz zamawianych przez instytucje publiczne (ministerstwa, NCBR, NCN, NAWA, FNP, urzędy marszałkowskie, PARP, itp.).
- Wsparcie publikacji wyników badań korzystających z danych WoS (proofreading, itp.).
- Informacja i promocja oferty laboratorium (w tym zwłaszcza skierowana do środowiska UW).
Potencjał rozwoju (poza zakresem działania)
Stworzenie programu studiów magisterskich i/lub podyplomowych („science of science”, „science studies” lub bardziej praktyczne: „science & innovation policy”) – pierwszy nabór nie wcześniej niż w 2023 r. (konieczny rozwój potencjału kadrowego).
Jednostka koordynująca działanie
- Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
- Instytut Ameryk i Europy
Jednostki zaangażowane w realizację działania
- BUW (w zakresie szkoleń bibliometrycznych, analiza bibliometrycznych oraz działania dotyczącego budowy repozytorium)
- Zespół ds. rankingów
- ICM
- Osoby ze wszystkich jednostek UW zainteresowane dostępem do danych naukometrycznych